जुनेली रात

कुनैदिन निक्कैबेर जून र ताराहरू पनि चियाइयो, र मैले मेरो बालापनलाई एकपल्ट फेरि समातें ! ऊ उछुट्टिन चाहन्छ, म उसलाई सङ्गै राख्न चाहन्छु; जीवन र नियतिको यो द्वन्द्व स्वाभाविक चलिरहन्छ। त्यो बालापनमा मैले कुनै गहिराई मनन गरिनँ। मैले हेरेँ मात्रै। पैलोपल्ट चियाएको त्यो ढापसुङमाथीको चट्टानी पहाडलाई जस्तै जुनतारालाई कैले त्यसरी चियाएँ त पत्तो छैन। अगेनामा दूध उमालिसकेर निक्कै पछिसम्म कराईको पिँधमा झिल्काहरु झिमिक्क मिलिक्क गरिरहन्थें, मैले तारा स्वरूप पाइरहन्थेँ। म कैलेकैले सम्झिन्छु, म बडो उत्सुक र जिज्ञासु देखिन्न तर प्रकृतिमा नरमाएको होइन; महत्वपूर्ण नहुनसक्छ हर पल प्रकृतिप्रति कौतुहुल रहनु। खैर ती असली अँध्यारा रातहरूमा मैले जुन र ताराको अनुभूती गरेको छु र त्यसरी 'हन् तुओ हन् तुओ' ताराहरू आकाशमा फेरि देख्ने अवसर जुरेको छैन। तर पनि कुनै रात यसैगरी म सानो दीप भएँ, म मेरो आँगनमा उभिएँ, मैले मेरो माटोमाथीको आकाशको दर्शन गरें, यहि प्रतिबिम्ब कुनै रात पाएँ, आकाशमा घोत्लिएँ, बादलमा आफूलाई पाएँ, जुन घरतिर हिँडेको भाव पाएँ। प्रश्न पनि गरें, के बादल मेरो विमान हुनसक्छ? प्रकृतिका यी विराटतासङ्गै मानव विकासक्रमले मलाई बडो जिज्ञासु बनाउँछ। तिनको पृष्ठभुमिबारे केहि जाने जस्तो अनुभूति भएपछि तिनलाई विविध आयाममा हेर्छु। भौतिक र अध्यात्मिक बाटोको त्यो मध्यबाट, दुई नदीको दोभानजस्तै, दुई बाटोले दोबाटो स्वरूप लिएजस्तै; मध्यामार्गी स्वरूपमा आफूलाई पाउँछु। यो विराट ब्राह्मण्ड, अथवा आफ्नै ग्यालेक्सी भित्र हामी कत्रो वा ग्रहभित्र वा हाम्रै घरग्रह भित्र? यो अनुभूति हिमाली उपत्यकामा गरेंथेँ कुनैदिन ! हामी आखिर एक कण मात्रै, अझ मानवविकासक्रमले त हामी एउटै हौं भनिसकेको छ, यसरी बुझ्दै गर्दा देश, सिमाना व्यर्थझैं लाग्ने तर पनि मानव जुनी भैसकेपछी थोरै मोह, थोरै स्वार्थ, थोरै संसारी भएको राम्रै लाग्छ। जुन र तारा हेर्दाहेर्दै जीवन, ब्रह्माण्ड कताकता पुग्छु, संसारी जस्तै, निस्क्यो, फुत्त हरायो ! यस्को आफ्नै आयाम जो होला ! जीवन आफैंमा अर्थहिन छ, अर्थ छ भने आफूले दिएमा मात्रै हो भन्छन् भन्नेहरू ! भन्नेहरूको कुरोलाई स्मरण गर्दै, अब एकलट चियाएको मज्जा पनि लिन्छु र पढ्नेहरूलाई धन्यवाद भन्न चाहन्छु !