तालीबाट हेलम्बु चियाउँदा

मौसम चिसो चिसो छ, छाङ्गशानलाई कुहिरोले छोपेका छन्, आकाश धुम्म छ, मानौं केहिबेर संसार रोकिएको छ, मानौं ऊ कुनै आश्चर्य वस्तुलाई हेर्न उभिएको छ, मौन छ, शुन्य छ र यी सारा दृश्यहरूबीच मेरो साथमा नेपाली चिया छ ! छाङशान अटल उभिएको छ। उल्था गर्दा छाङ्ग पहाड भने पनि हुने हो, तैपनि कुनै शब्दलाई जस्ताको तस्तै भन्नुको मज्जा उल्था र अनुवादमा छैन ! हुन त च्यापति नेपाली हुँदैमा फ्याट्ट नेपाली च्या नै त भनिहाल्न नपर्ने हो, तैपनी निर्याणक भुमिका नेपाली च्यापतिको मान्दिएको मात्रै है ! खैर यो अर्को पाटो भो। प्रत्येक दिन नेपाली च्यासङ्गै दिन सुरुवात गर्दा ताजगी त अनुभव हुने भो नै, सङ्गै म बालापन तिर स्मृतियान लिएर फुत्त पुग्दिन्छु। प्रत्येक दिन आमा र काकीहरु वन सोत्तर लिन जाँदा च्यासङ्गै गहुँको रोटी खाएर गरिने सुरुवात त गज्जब छ नै, त्यो एउटा भिन्न गाउँले परिवेशको याद अमिट भएर बसेको छ। अरुले तिमी भनेको सुन्दा, "आमा तिमी वनबाट चाँडै घर आउ है !" सम्म भनेको सम्झन्छु। आमाहरूको दैनिकि नै ! चिया खाँदै पहाड चियाउँथे, तर ऐले नै जस्तो बडो आफ्नै मानेर होइन, केवल गज्जब लाग्थ्यो। मैले आफू अघिल्तिर उभिएको मान्छेको डाँडो भन्दा पैले आमा याङ्ग्री र त्यो भन्दा घर आँगनको ठ्याक्कै पारीपट्टी उभिएको नाङ्गो पहाडलाई चियाएँथे। जब जब त्यो पहाडलाई हेर्थें, तब तब म त्यसमा आफ्नै मस्तिष्कले कोरेको आकृति भेट्टाउँथे ! मैले म जन्मेको माथीको गोठघरबाट सम्भवत त्यो नाङ्गो भिरालो र भिरकुने डाँडा चियाएको सम्झन्छु। गोठमा जन्मेपछी लिंकन याद आइहाल्यो। च्यामुसीतिर थर्टी सेकेन्डस् खेल्दा अन्यदेशका साथीहरूलाई अब्राहम लिंकन भन्न नआएर, "दिस गाई लुक्स् लाइक दीप, एन्ड इज फ्रम युनाइटेड स्टेट्स !" भनेर खादिमु भन्ने साथीले भन्दा, ती सलमान भन्ने साथीले, "अब्राहम लिंकन" भन्ने उत्तर दिँदा म पटकपटक लिंकनसङ्ग पनि जोडिएँ। उसो त गोठ गोठमा जन्मेको मात्रै होइन कि मैले त उनै लिंकनको फोटो देखेर बाहिरी अध्ययन यात्रालाई बढाएथेँ ! अनि लिंकन यसरी फ्याट्ट नआएर भो त? दीपलाई दर्शन नदिएर भो त? ओहो पहाड हेर्न गोठ पुगेको म त अमेरिका पुगेछु हँ ! डाली बसेर हेलम्बु च्याउने अनि केन्टकी पुग्ने, ओह्हो पानी पँधेरै बनाइएछ ! थाहा छैन यो कस्तो साइनो हो तर एउटा पहाड देख्ता अर्को पहाडको न्यास्रो मेट्छु, बादलयानमै उड्छु- सागरदेखि सगरसम्मको यात्रा गर्छु, हिमालयको दर्शन गर्छु, प्रत्येक दिन जीवन्त अनुभूति गर्छु- यस्तो लाग्छ एक समय म पहाड हुन्छु, अर्को समय बादल, कुनै अर्को समय नदी ! म मै हुन्न कैले त ! मलाई खोज्न यिनै 'बेयुल'को दर्शन गर्ने त होला नि?